„Urodziliśmy się w cieniu wydarzeń, które miały miejsce na sąsiedniej ulicy. W Warszawie przejeżdżamy przez getto w drodze do pracy. Mijamy wpisane w trotuary kamienne znaki wskazujące na mur oddzielający je od reszty miasta.”
Paweł Śpiewak
Zapraszamy do refleksji w związku z Międzynarodowym Dniem Pamięci o Ofiarach Holokaustu.
Sięgamy do źródeł, aby wiedzieć.
Wiemy, aby pamiętać.
Pamiętamy dlatego, aby to, co najstraszniejsze w dziejach ludzkości, nie powtórzyło się.
Nigdy.
„Czasami ci, którzy nie zadają pytań, a tylko słuchają, rozumieją. A ty chcesz wiedzieć więcej. A więcej nie można wiedzieć. […]
Ja w ogóle nie chcę już nic powiedzieć.
Ja nie jestem w stanie i nie chcę mówić o wszystkim.”
Marek Edelman
https://www.polin.pl/pl/27-styczniahttp://www.auschwitz.org/strona-glowna-76/
https://jhi.pl/artykuly/100-rocznica-urodzin-krzysztofa-kamila-baczynskiego,2264
http://www.sadeckisztetl.com/viii-sadecki-dzien-pamieci-o-ofiarach-holokaustu.html
https://sztetl.org.pl/pl/miejscowosci/o/53-ostrow-mazowiecka
https://www.facebook.com/687179874753100/posts/1968988646572210/?sfnsn=mo
„Ocalałeś, bo byłeś pierwszy.
Ocalałeś, bo byłeś ostatni.
Bo sam. Bo ludzie.
Bo w lewo. Bo w prawo.
Bo padał deszcz. Bo padał cień.
Bo panowała słoneczna pogoda…
Więc jesteś? Prosto z uchylonej jeszcze chwili?
Sieć była jednooka, a ty przez to oko? [..]
Wisława Szymborska Wszelki przypadek
„[…]
i oto
miasteczko Bracław
wśród czarnych słoneczników
[…]
jest szabas
jak zawsze w szabas
ukazuje się nowe Niebo
– szukam ciebie rabi
– nie ma go tutaj
– mówią chasydzi
– jest w świecie szeolu
– miał piękną śmierć
mówią chasydzi
– bardzo piękną
tak jakby przeszedł
z jednego kąta
do drugiego kąta
cały czarny
w ręku miał
Torę płonącą
– szukam cię rabi
za którym firmamentem
ukryłeś mądre ucho
– boli mnie serce rabi
– mam kłopoty
może by mi poradził
rabi Nachman
ale jak mam go znaleźć
wśród tylu popiołów”
Zbigniew Herbert Pan Cogito szuka rady.
„W zaplombowanych wagonach
jadą krajem imiona,
a dokąd tak jechać będą,
a czy kiedy wysiędą
nie pytajcie, nie powiem, nie wiem. […]
Wisława Szymborska Jeszcze
„Byłeś jak wielkie, stare drzewo,
narodzie mój jak dąb zuchwały,
wezbrany ogniem soków źrałych
jak drzewo wiary, mocy, gniewu. […]
Krzysztof Kamil Baczyński Byłeś jak wielkie, stare drzewo
” […] jedenaste przykazanie, które jest doświadczeniem Shoah, doświadczeniem Holokaustu, doświadczeniem tej strasznej epoki pogardy, brzmi ono: 'Nie bądź obojętnym.'”
Marian Turski podczas 75. rocznicy wyzwolenia KL Auschwitz
